Wyspa Edwarda

Wyspa Edwarda ma powierzchnię 3,1 ha, znajduje się tam park wpisany do rejestru zabytków. To właśnie usytuowaną na jeziorze noszącym dziś nazwę Raczyńskiego upodobał sobie Edward wyspę zwaną z legend starodawnych. Wyspa zwała się …….. i powstała jak głosiła legenda z inicjatywy wojewody Stanisława G…rki, który kazał ją usypać by ukryć tam swe skarby. W trakcie bitwy z Zakonem była prawdopodobnie jednym z punktów obronnych. Do początku XIX wieku wyspa była własnością Jaraczewskich, którzy podarowali ją Edwardowi w 1815 roku. Hrabia Raczyński zauroczony tym miejscem wzniósł tutaj dom w stylu szwajcarskim, co wówczas należało raczej do wielkopańskiej maniery. Wielki miłośnik i znawca morza i sztuki wojennej zbudował‚ na wodach jeziora flotę wojenną, która na życzenie swego mecenasa staczała prawdziwe morskie bitwy.

Impreza pod nazwą Bitwy morskiej to do dziś jedna z najciekawszych imprez w kalendarzu powiatu średzkiego, która rokrocznie przyciąga wielu gości spoza powiatu. Kulminacją imprezy jest pokaz sztucznych ogni nad wodami jeziora i wyspy zwanej dziś Wyspą Edwarda. Tutaj też, w cieniu wiekowych dębów ją porastających, hr. Edward zakończył tragicznie swe życie. Niedoceniany przez społeczeństwo, wyobcowany i towarzysko zaszczuty Edward przejechał styczniowym wieczorem saniami z Rogalina i po odprawieniu lokaja przywiązał się do jednej z armat tzw. wiwatówek podpalając lont. Na wyspę można dopłynąć promem.

Ponoć niegdyś wyspę łączył ze stałym lądem most drewniany, co mogło mieć związek z jej obronnym charakterem. Wyspę porasta wspaniały drzewostan liściasty. Spotkamy tu ponad 300 wiekowych drzew, m.in. okazałe lipy, olchy, jesiony, osiki, oraz około 60 potężnych dębów, z których 17 uznano za pomniki przyrody. Na szczególną uwagę zasługuje niezwykły okaz dębu o trzech pniach, o obwodzie około 700 cm.

Modrzewiowy Dom Szwajcarski na Wyspie Edwarda wzniesiony został w latach 1817-1819. Mieszkał w nim Edward Raczyński, który w 1845 roku zakończył swój żywot samobójstwem. Jest to budowla piętrowa, konstrukcji zrębowej, od wewnątrz ściany ceglane. Dachy kryte matami słomianymi, podtrzymywane są przez słupy galerii zewnętrznej obiegającej budynek na wysokości piętra, na które wchodzi się po zewnętrznych schodach od strony północnej.

Dwie sale parteru zdo­bi ciekawy fryz ze scenami ilustrującymi przede wszystkim wydarzenia z życia Edwarda Raczyńskiego. Równie ciekawa jest sala na piętrze, gdzie na ścianie umieszczono herb Na…cz oraz cytat E. Raczyńskiego: …Jesteśmy pniem tak starym, jak ta ziemia, a przynajmniej jak jej histori… Pozostałe sale przeznaczone są na cele hotelowe. Na ścianach budynku dwie tablice: na pierwszej czyta­my: „W tym domu przebywał i w roku 1845 zakończył życie Edward Na….cz Raczyński, mecenas sztuki i nauki, druga zaś poświęcona jest dr Mieczysławowi Orłowiczowi (1881-1959), pionierowi turystyki, którego imieniem nazwano znakowany szlak pieszy wiodący z Zaniemyśla do Kórnika.

Dom Szwajcarski początkowo był w ręku PTTK, następnie Państwowych Gospodarstw Rybackich, a obecnie Agencji Rynku Rolnego. Od lat międzywojennych pełni także funkcję bazy gastronomiczno-turystycznej.


Foto: wyspaedwarda.pl